Wigilia
Kranów | 14 km na południowy-wschód od Kielc
7 grudnia 1960
Informatorka: Janina Dudek (ur. w 1930 w Prandotach)
W latach 1946-1948 w Kranowie utrzymywany był jeszcze stary zwyczaj stawiania na stole wigilijnym (przed samą wieczerzą) małej wiązki siana, w która wsypywano po garści każdego gatunków z zboża uprawianych w danym gospodarstwie. Następnie siano to zawijano w chusteczkę lub ręcznik, a na to zawiniątko kładziono opłatek. Takie stawianie opłatka na stole wigilijnym było jednym z elementów obrzędu – w domu rodziców informatorki tego rodzaju podawanie opłatka stosowane było zawsze.
W drugi dzień Świąt (t.j. w św. Szczepana) ostrożnie rozwijano zawiniątko i podnoszono siano oraz wróżono z pozostałych na płótnie, czy ręczniku ziaren, które zboże da w przyszłym roku największy urodzaj.
Tekst powstał na postawie zapisów Piotra Gana – syg. Arch. PME SP. G. 13/3 (18) zredagowanych przez Monikę Gigier. Notatki autorstwa Piotra Gana pochodzą ze zbiorów Archiwum Naukowego PME, które zostały udostępnione za zgodą Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie